15. PHẨM THẬP TRỤ THỨ MƯỜI LĂM
(Hán Bộ Phần Sau Quyển 16)
Lúc bấy giờ Pháp Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật, nhập Bồ Tát vô lượng phương tiện tam muội. Do sức tam muội, ngoài ngàn Phật sát vi trần số thế giới ở mười phương, có ngàn Phật sát vi trần số Phật đều đồng hiệu là Pháp Huệ và đồng hiện đến bảo Pháp Huệ Bồ Tát rằng:
“Lành thay! lành thay! Thiện Nam Tử ! Ông hay nhập Bồ Tát Vô Lượng phương tiện tam muội này.
Thiện Nam Tử! Trong mười phương, ở mỗi phương đều có ngàn Phật sát vi trần số chư Phật đều dùng thần lực đồng gia hộ ông.
Lại nguyện lực và thần lực của đức Tỳ Lô Giá Na Như Lai đây, cùng năng lực thiện căn của ông đã tu, nhập tam muội này, khiến ông thuyết pháp, vì để tăng trưởng Phật trí, vì thâm nhập pháp giới, vì khéo rõ chúng sanh giới, vì sở nhập vô ngại, vì sở hành vô chướng, vì được vô đẳng phương tiện, vì nhập nhứt thiết trí tánh, vì giác tất cả pháp, vì biết tất cả căn, vì hay thọ trì diễn thuyết tất cả pháp: chính là phát khởi mười bực trụ của Bồ Tát.
Thiện Nam Tử! Ông nên thừa thần lực của Phật mà diễn thuyết pháp thập trụ ấy!”
Lúc đó chư Phật liền ban cho Pháp Huệ Bồ Tát trí vô ngại, trí vô trước, trí vô đoạn, trí vô si, trí vô dị, trí vô thất, trí vô lượng, trí vô thắng, trí vô giải đãi, trí vô đoạt. Tại sao vậy? Vì năng lực của tam muội này pháp nhĩ như vậy.
Chư Phật đều đưa tay hữu xoa đảnh của Pháp Huệ Bồ Tát.
Pháp Huệ Bồ Tát liền xuất định nói với chư Bồ Tát rằng:
“Chư Phật tử! Trụ xứ của Bồ Tát rộng lớn đồng với hư không giới.
Phật tử! Bồ Tát trụ nơi nhà tam thế chư Phật.
Nay tôi sẽ nói về chỗ trụ của Bồ Tát ấy.
Chư Phật tử! Chỗ trụ của Bồ Tát có mười bực mà tam thế chư Phật đã nói, sẽ nói và hiện đương nói.
Ðây là mười bực trụ:
Sơ phát tâm trụ, Trị địa trụ, Tu hành trụ, Sanh quý trụ, Cụ túc phương tiện trụ, Chánh tâm trụ, Bất thối trụ, Ðồng chơn trụ, Pháp vương tử trụ, Quán đảnh trụ.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát phát tâm trụ?
Vị Bồ Tát này thấy Phật hình dung đoan nghiêm xinh đẹp có oai lực lớn, hoặc thấy thần túc, hoặc nghe thọ ký, hoặc nghe giảng dạy, hoặc thấy chúng sanh chịu những sự quá khổ, hoặc nghe Phật pháp rộng lớn của Như Lai mà phát bồ đề tâm, cầu nhứt thiết trí.
Vị Bồ Tát này duyên mười pháp khó được mà phát tâm. Ðây là mười pháp khó được:
Trí biết rõ thị xứ phi xứ, trí biết rõ thiện ác nghiệp báo, trí biết rõ căn tánh thắng liệt, trí biết rõ các loại tri giải sai biệt, trí biết rõ các cảnh giới sai biệt, trí biết rõ tất cả chí xứ đạo, trí biết rõ các thiền giải thoát tam muội, trí túc mạng vô ngại, trí thiên nhãn vô ngại, trí tam thế lậu tận.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp. Ðây là mười pháp:
Siêng cúng dường Phật, thích ở sanh tử, chủ trương dìu dắt thế gian khiến trừ ác nghiệp, thường đem pháp thắng diệu dạy bảo, ca ngợI pháp vô thượng, học công đức của Phật, sanh ở trước Phật luôn được nhiếp thọ, phương tiện diễn nói tam muội tịch tịnh, ngợi khen xa lìa sanh tử luân hồi, làm chỗ quy y cho chúng sanh đang bị khổ.
Vì sao phải khuyên học mười pháp này. Vì muốn vị Bồ Tát này, ở trong Phật pháp, tâm thêm rộng lớn, có nghe được pháp liền tự hiểu, chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là bực Bồ Tát trị địa trụ?
Vị Bồ Tát này đối với chúng sanh phát mười thứ tâm:
Tâm lợi ích, tâm đại bi, tâm an lạc, tâm an trụ, tâm lân mẫn, tâm nhiếp thọ, tâm thủ hộ, tâm đồng với mình, tâm là thầy, tâm làm đạo sư.
Chư Phật tử! nên khuyên vị Bồ Tát này học mười thứ pháp:
Tụng tập học rộng, rảnh rang tịch tịnh, gần thiện tri thức, nói lời hòa vui, nói tất biết thời, lòng không khiếp sợ, rõ thấu các nghĩa, tu hành đúng pháp, xa lìa ngu mê, an trụ bất động.
Do học mười pháp trên đây, vị Bồ Tát này đối với chúng sanh, thêm lớn đại bi, có được nghe pháp liền tự hiểu chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát tự tại hành trụ?
Vị Bồ Tát này dùng mười hạnh để quan sát tất cả pháp:
Quán tất cả pháp vô thường, tất cả pháp khổ, tất cả pháp không, tất cả pháp vô ngã, tất cả pháp vô tác, tất cả pháp vô vị, tất cả pháp bất như danh, tất cả pháp vô xứ sở, tất cả pháp rời phân biệt, tất cả pháp không kiên thiệt.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Quan sát chúng sanh giới, pháp giới, thế giới, quan sát địa giới, thủy giới, hỏa giới, phong giới, quan sát dục giới, sắc giới, vô sắc giới. Vì muốn vị Bồ Tát này được trí huệ sáng tỏ, có được nghe pháp liền tự hiểu, chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát sanh quý trụ?
Vị Bồ Tát này từ thánh giáo sanh, thành tựu mười pháp:
Trọn chẳng thối chuyển nơi Phật đạo, sanh lòng tin sâu thanh tịnh, khéo quan sát pháp, rõ biết chúng sanh, quốc độ, thế giới, nghiệp hạnh, quả báo, sanh tử, Niết Bàn.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Rõ biết tất cả Phật pháp thời quá khứ, thời vị lai, thời hiện tại; tu tập tất cả Phật pháp thời quá khứ, vị lai, hiện tại; viên mãn tất cả Phật pháp quá khứ, vị lai, hiện tại; biết rõ tất cả Phật bình đẳng. Ðây là vì muốn cho vị Bồ Tát này được thăng tiến, nơi trong tam thế tâm được bình đẳng, có được nghe pháp liền tự hiểu, chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát cụ túc phương tiện trụ?
Vị Bồ Tát này trọn đủ mười pháp:
Căn lành tu tập đều vì cứu hộ tất cả chúng sanh, lợi ích tất cả chúng sanh, an lạc tất cả chúng sanh, ai mẫn tất cả chúng sanh, độ thoát tất cả chúng sanh, khiến tất cả chúng sanh lìa những tai nạn, khiến tất cả chúng sanh thoát khổ sanh tử, khiến tất cả chúng sanh phát sanh tịnh tín, khiến tất cả chúng sanh đều được điều phục, khiến tất cả chúng sanh đều chứng Niết Bàn.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Biết chúng sanh vô biên, vô lượng, vô số, biết chúng sanh bất tư nghị, vô lượng sắc, bất khả lượng, biết chúng sanh không, vô sở tác, vô sở hữu, vô tự tánh.
Vì muốn vị Bồ Tát này, tâm lại càng tăng thắng hơn không bị nhiễm trước, có được nghe pháp liền tự hiểu, chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát chánh tâm trụ?
Vị Bồ Tát này nghe mười pháp tâm định chẳng động:
Nghe khen Phật hay chê Phật, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe khen pháp hay chê pháp, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe khen Bồ Tát hay chê Bồ Tát, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe khen hay chê công hạnh của vị Bồ Tát, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói chúng sanh hữu lượng hay vô lượng, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói chúng sanh hữu cấu hay vô cấu, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói chúng sanh dễ độ hay khó độ, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói pháp giới hữu lượng hay vô lượng, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói pháp giới có thành có hoại, đối với Phật pháp tâm định chẳng động. Nghe nói Phật pháp hoặc có hoặc không, đối với Phật pháp tâm định chẳng động.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Tất cả pháp vô tướng, tất cả pháp vô thể, tất cả pháp chẳng thể tự tại, tất cả pháp vô sở hữu, tất cả pháp không chơn thiệt, tất cả pháp không, tất cả pháp vô tánh, tất cả pháp như huyễn, tất cả pháp như mộng, tất cả pháp vô phân biệt.
Vì muốn vị Bồ Tát này tâm lại càng thêm tăng tiến được chẳng thối chuyển vô sanh pháp nhãn. Có được nghe pháp liền tự hiểu chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát bất thối trụ?
Vị Bồ Tát này nghe mười pháp kiên cố bất thối:
Nghe có Phật hay không có Phật, nghe có pháp hay không pháp, nghe có Bồ Tát hay không Bồ Tát, nghe có Bồ Tát hạnh hay không Bồ Tát hạnh, nghe có Bồ Tát tu hành được xuất ly hay chẳng xuất ly, nghe quá khứ có Phật hay không Phật, nghe vị lai có Phật hay không Phật, nghe hiện tại có Phật hay không Phật, nghe Phật trí hữu tận hay vô tận, nghe tam thế là một tướng hay chẳng phải một tướng, đối với trong Phật pháp tâm đều chẳng thối chuyển cả.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp quảng đại:
Nói một chính là nhiều, nói nhiều chính là một; văn tùy nơi nghĩa, nghĩa tùy nơi văn, chẳng có chính là có, có chính là chẳng phải có, vô tướng chính là tướng, tướng chính là vô tướng, vô tánh chính là tánh, tánh chính là vô tánh.
Vì muốn khiến vị Bồ Tát này tăng tiến, nơi tất cả pháp khéo hay xuất ly, có được nghe pháp liền tự hiểu chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát đồng chơn trụ?
Vị Bồ Tát này trụ mười hạnh nghiệp:
Thân hạnh không lỗi, ngữ hạnh không lỗi, ý hạnh không lỗi, tùy ý thọ sanh, biết chúng sanh các thứ dục, biết chúng sanh các thứ tri giải, biết chúng sanh các thứ cảnh giới, biết chúng sanh các thứ nghiệp, biết thế giới thành hoại, thần túc tự tại vô ngại.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Biết tất cả Phật sát, động tất cả Phật sát, trì tất cả Phật sát, quán tất cả Phật sát, đến tất cả Phật sát, du hành vô số thế giới, lãnh thọ vô số Phật pháp, hiện thân biến hóa tự tại, nói ra tiếng quảng đại biến mãn, trong một sát na thừa sự cúng dường vô số Phật.
Vì muốn vị Bồ Tát này tăng tiến, hay được thiện xảo đối với tất cả pháp, có được nghe pháp liền tự hiểu hẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát pháp vương tử trụ?
Vị Bồ Tát này khéo biết mười pháp:
Khéo biết chúng sanh thọ sanh, khéo biết phiền não hiện khởi, khéo biết tập khí tương tục, khéo biết chỗ làm phương tiện, khéo biết vô lượng pháp, khéo biết các oai nghi, khéo biết thế giới sai biệt, khéo biết những việc của thế gian trước thế gian sau, khéo biết diễn thuyết đệ nhứt nghĩa.
Chư Phật tử! Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười pháp:
Pháp Vương xứ thiện xảo, Pháp Vương xứ quỷ độ, Pháp Vương xứ cung điện, Pháp Vương xứ thu nhập, Pháp Vương xứ quan sát, Pháp Vương xứ quán đảnh, Pháp Vương lực trì, Pháp Vương vô úy, Pháp Vương minh tẩm, Pháp Vương tán thán.
Vì muốn khiến vị Bồ Tát này tăng tiến tâm không chướng ngại, có được nghe pháp liền tự hiểu chẳng do người khác dạy.
Chư Phật tử! Thế nào là Bồ Tát quán đảnh trụ?
Vị Bồ Tát này được thành tựu mười thứ trí:
Chấn động vô số thế giới, chiếu diệu vô số thế giới trụ trì vô số thế giới, qua đến vô số thế giới, nghiêm tịnh vô số thế giới, khai thị vô số chúng sanh, quan sát vô số chúng sanh, biết căn tánh của vô số chúng sanh, khiến vô số chúng sanh thu nhập, khiến vô số chúng sanh điều phục.
Vị Bồ Tát này thân và thân nghiệp, thần thông biến hiện, quá khứ trí, vị lai trí, hiện tại trí, thành tựu Phật độ tâm cảnh giới, trí cảnh giới, tất cả đều chẳng thể biết được, nhẫn đến Pháp Vương Tử Bồ Tát cũng chẳng biết được.
Vị Bồ Tát này nên khuyên học mười thứ trí của Như Lai:
Tam thế trí, Phật pháp trí, pháp giới vô ngại trí, Phật giới vô biên trí, sung mãn nhứt thiết thế giới trí, phổ chiếu nhứt thiết thế giới trí, trụ trì nhứt thiết thế giới trí, tri nhứt thiết chúng sanh trí, tri nhứt thiết pháp trí tri vô biên chư Phật trí.
Vì muốn khiến vị Bồ Tát này tăng trưởng nhứt thiết chủng trí, có được nghe pháp liền tự hiểu, chẳng do người khác dạy.
Lúc bấy giờ, do thần lực của Ðức Phật trong mười phương, mỗi phương đều một vạn Phật sát vi trần số thế giới sáu thứ chấn động. Mưa thiên hoa, tràng hoa, thiên mạt hương, thiên tạp hương, thiên bửu y, thiên bửu vân, thiên trang nghiêm cụ. Những kỹ nhạc trời tự nhiên hòa tấu. Phóng thiên quang minh và âm thinh vi diệu.
Như ở thế giới này, thập phương thế giới, nơi điện Thiên Ðế Thích nói pháp thập trụ và hiện thần biến cũng như vậy cả.
Lại do thần lực của Phật, mười phương đều có một vạn Phật sát vi trần số Bồ Tát đến nơi đây và đồng nói rằng: “Lành thay! Lành thay! Này Phật tử! Ngài khéo nói pháp này.
Chúng tôi đồng tên Pháp Huệ, quốc độ đồng hiệu Pháp Vân, Như Lai ở các cõi đó đều hiệu Diệu Pháp, Nơi pháp hội của Thế Tôn chúng tôi cũng giảng thuyết thập trụ, câu văn nghĩa lý và chúng hội quyến thuộc cũng đồng như nơi đây, không có tăng giảm.
Chúng tôi thừa thần lực của Ðức Phật mà đến nơi pháp hội này để chứng minh.
Lúc đó Pháp Huệ Bồ Tát, thừa oai lực của Phật, quan sát mười phương khắp cùng pháp giới, rồi nói kệ rằng:
Thấy thân vi diệu đấng Thắng Trí
Tướng hảo đoan nghiêm đều đầy đủ
Tôn trọng như vậy rất khó gặp
Bồ Tát dũng mãnh sơ phát tâm.
Thấy đại thần thông không ai bằng
Nghe lời thọ ký và dạy bảo
Các loài chúng sanh khổ vô lượng
Do đây Bồ Tát sơ phág tâm.
Nghe chư Như Lai đấng Phổ Thắng
Tất cả công đức đều thành tựu
Ví như hư không chẳng phân biệt
Bồ Tát do đây sơ phát tâm
Tam thế nhơn quả gọi là xứ
Tự tánh chúng ta là phi xứ
Muốn đều rõ biết nghĩa chơn thật
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tất cả hữu vi các hạnh đạo
Mỗi mỗi đều có chỗ nơi đến
Ðều muốn rõ biết thể tánh đó
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tất cả thế giới các chúng sanh
Tùy nghiệp trôi lăn không tạm dứt
Muốn được thiên nhãn đều thấy rõ
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Trong đời quá khứ đã từng có
Thể tánh như vậy, tướng như vậy
Muốn đều rõ biết túc trụ kia
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tất cả chúng sanh những phiền não
Tương tục, hiện khởi, và tập khí
Muốn đều rõ biết rốt ráo hết
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tùy những chúng sanh chỗ an lập
Các môn đàm luận đường ngữ ngôn
Như thế đế đó đều muốn biết
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tất cả các pháp lìa ngôn thuyết
Tánh không tịch diệt vốn vô tác
Muốn đều rõ thấu chơn nghĩa này
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn đều chấn động mười phương cõi
Nghiên úp tất cả những đại hải
Ðầy đủ chư Phật đại thần thông
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn một chưn lông phóng quang minh
Chiếu khắp mười phương vô lượng cõi
Trong mỗi quang minh giác tất cả
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn đem nan tư vô lượng cõi
Ðể trong bàn tay mà chẳng động
Rõ biết tất cả như huyễn hóa
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn dùng một lông chấm nước biển
Tất cả đại hải đều làm cạn
Mà đều phân biệt biết số kia
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Quá khứ vị lai vô lượng kiếp
Tất cả thế gian tướng thành hoại
Ðều muốn thấu rõ cùng biên tế
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tam thế tất cả chư Như Lai
Tất cả Ðộc Giác và Thanh Văn
Muốn biết hết cả những pháp đó
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Vô lượng vô biên các thế giới
Muốn dùng một lông đều cân nổI
Như thể tướng kia đều biết rõ
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Vô lượng vô số Luân Vi sơn
Muốn khiến đều vào trong chơn lông
Lớn nhỏ của kia đều biết rõ
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn dùng một diệu âm tịch tịnh
Khắp ứng mười phương tùy loại diễn
Như vậy đều khiến sáng sạch rõ
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Ngôn ngữ của tất cả chúng sanh
Một lời diễn nói đều hết cả
Ðều muốn rõ biết tự tánh kia
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Ngôn âm thế gian đều nói cả
Khiến họ đều hiểu chứng tịch diệt
Muốn được như vậy diệu thiệt căn
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn khiến mườI phương những thế giới
Có tướng thành hoại đều được thấy
Mà đều biết từ phận biệt sanh
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Tất cả mười phương những thế giới
Vô lượng Như Lai đều sung mãn
Ðều muốn rõ biết Phật pháp kia
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Các loại biến hóa vô lượng thân
Tất cả thế giới vi trần thảy
Ðều muốn rõ thấu từ tâm khởi
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Quá khứ, vị lai và hiện tại
Vô lượng vô số chư Như Lai
Muốn nơi một niệm đều rõ biết
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn diễn thuyết đủ một câu pháp
A tăng kỳ kiếp không cùng tận
Mà khiến văn nghĩa đều chẳng đồng
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Mười phương tất cả các chúng sanh
Tùy tướng họ lưu chuyển sanh diệt
Muốn nơi một niệm đều rõ thấu
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Muốn dùng thân, ngữ và ý nghiệp
Ðến khắp mười phương không chướng ngại
Rõ biết tam thế đều không tịch
Bồ Tát do đây sơ phát tâm.
Bồ Tát phát tâm như vậy rồi
Khiến nên qua đến mười phương cõi
Cung kính cúng dường chư Như Lai
Do đây khiến được không thối chuyển.
Bồ Tát dũng mãnh cầu Phật đạo
Ở nơi sanh tử chẳng mỏi nhàm
Vì kia ca ngợi khiến thuận lành
Như vậy khiến kia không thối chuyển.
Mười phương thế giới vô lượng cõi
Ðều ở trong đó làm Tôn Chủ
Vì chư Bồ Tát nói như vậy
Do đây khiến kia không thối chuyển.
Tói thắng, tối thượng, tối đệ nhứt
Pháp thậm thâm, vi diệu, thanh tịnh
Khuyên chư Bồ Tát nói cùng người
Dạy như vậy khiến lìa phiền não,
Tất cả thế gian không bằng được
Nơi chẳng thể khuynh động dẹp phục
Vì Bồ Tát kia thường ca ngợi
Dạy như vậy khiến chẳng thối chuyển.
Phật là thế gian Ðại Lực Chủ
Ðầy đủ tất cả những công đức
Khiến các Bồ Tát trụ trong đó
Dùng đây dạy làm Thắng Trượng Phu,
Nơi vô lượng vô biên chư Phật
Ðều được qua đến để gần gũi
Thường được chư Phật luôn nhiếp thọ
Dạy như vậy khiến chẳng thối chuyển.
Bao nhiêu những tam muội tịch tịnh
Thảy đều diễn đạt không còn thừa
Vì Bồ Tát kia nói như vậy
Do đây khiến kia chẳng thối chuyển.
Dẹp trừ vòng sanh tử các cõi
Mà chuyển diệu pháp thanh tịnh luân
Tất cả thế gian không chỗ chấp
Vì các Bồ Tát nói như vậy.
Tất cả chúng sanh đọa ác đạo
Vô lượng khổ nặng làm bức ngặt
Làm chỗ quy y cứu hộ họ
Vì các Bồ Tát nói như vậy.
Ðây là “Bồ Tát phát tâm trụ”
Nhứt hướng chí cầu vô thượng đạo,
Như tôi đã nói pháp dạy bảo
Tất cả chư Phật cũng như vậy.
Thứ hai: “Bồ Tát trị đĩa trụ”
Phải nên phát khởi tâm như vầy:
Mười phương tất cả những chúng sanh
Nguyện đều thuận theo lời Phật dạy,
Tâm đại bi, lợi ích, an lạc,
Tâm an trụ, xót thương, nhiếp thọ,
Tâm thủ hộ chúng sanh đồng mình,
Tâm làm thầy và tâm đạo sư,
Ðã trụ tâm thắng diệu như vậy
Kế khiến tụng tập cầu học rộng
Thường thích tịch tịnh, chánh tư duy
Gần gũi tất cả thiện tri thức.
Nói lời hòa vui, lìa thô cứng
Nói tất cả biết thời, không e sợ
Rõ thấu nghĩa lý làm đúng pháp
Xa lìa ngu mê tâm bất động:
Ðây là sơ học bồ đề hạnh
Làm được hạnh này: Chơn Phật tử
Nay tôi nói chỗ kia nên làm
Như vậy Phật tử phải siêng học.
Thứ ba: “Bồ Tát tu hành trụ”
Thường y Phật giáo siêng quan sát
Các pháp vô thường, khổ, và không
Cũng không ngã nhơn, không động tác.
Tất cả các pháp chẳng đáng ưa
Không đúng danh tự, không xứ sở
Không chỗ phân biệt, không chơn thiệt
Người quán như vậy gọi Bồ Tát.
Kế, khiến quan sát chúng sanh giớI
Và cũng quan sát nơi pháp giới
Thế giới sai biệt trọn không thừa
Nơi kia đều nên khuyên quan sát.
Thập phương thế giới và hư không
Bao nhiêu địa, thủy, cùng hỏa, phong
Dục giới, sắc giới, vô sắc giới
Ðều khuyên quán sát đến cùng tận.
Quán sát cõi kia đều sai khác
Và thể tánh nó, đều rốt ráo
Dạy siêng tu hành được như vậy
Ðây thời gọi là chơn Phật tử.
thứ tư: “Bồ Tát sanh quý trụ”
Từ các thánh giáo mà xuất sanh
Rõ thấu các cõi không chỗ có
Vượt qua pháp kia sanh pháp giới.
Tin Phật kiên cố, chẳng thể hoại
Quán pháp tịch diệt, tâm an trụ
Tùy những chúng sanh đều rõ biết
Thể tánh hư vọng không chơn thiệt.
Thế gian, sát độ, nghiệp và báo
Sanh tử, Niết Bàn đều như vậy
Phật tử nơi pháp quán như vậy
Từ Phật thân sanh, gọi Phật tử.
Quá khứ vị lai và hiện tại
Trong đó bao nhiêu những Phật pháp
Rõ biết chứa họp và viên mãn
Tu học như vậy khiến rốt ráo.
Tam thế tất cả chư Như Lai
Hay tùy quán sát đều bình đẳng
Các thứ sai biệt bất khả đắc
Người quán như vậy đạt tam thế.
Như tôi tán dương ca ngợi đó
Là những công đức đệ tứ trụ
Nếu hay y pháp siêng tu hành
Mau thành Phật bồ đề vô thượng.
Ðây đến Bồ Tát trụ thứ năm
Hiệu là “cụ túc phương tiện trụ”
Vào sâu vô lượng phương tiện khéo
Phát sanh nghiệp công đức rốt ráo.
Bồ Tát chỗ tu các phước đức
Ðều vì cứu hộ các quần sanh
Chuyên tâm làm lợi ích an lạc
Một mặt xót thương khiến độ thoát.
Vì tất cả đời trừ các nạn
Dẫn thoát sanh tử, khiến vui mừng
Mỗi mỗi điều phục không để sót
Ðều khiến đủ đức hướng Niết Bàn.
Tất cả chúng sanh vô lượng biên
Vô lượng, vô số, bất tư nghị
Nhẫn đến bất khả xưng lượng thảy
Nghe lãnh Như Lai pháp như vậy.
Ðây là Phật tử đệ ngũ trụ
Thành tựu phương tiện độ chúng sanh
Ðấng đại trí viên mãn công đức
Ðem pháp như vậy để khai thị.
Thứ sáu: “chánh tâm viên mãn trụ”
Nơi pháp tự tánh không mê hoặc
Chánh niệm tư duy, rời phân biệt
Tất cả trời người chẳng động được.
Nghe khen chê Phật, cùng Phật pháp
Bồ Tát và cùng Bồ Tát hạnh
Chúng sanh hữu lượng hoặc vô lượng
Hữu cấu vô cấu, độ khó dễ,
Pháp giới lớn nhỏ và thành hoại
Hoặc có hoặc không, lòng chẳng động
Quá khứ, vị lai và hiện tại
Nhớ kỹ tư duy hằng quyết định.
Tất cả các pháp đều vô tướng
Vô thể, vô tánh, không, vô thiệt
Như ảo, như mộng, rời phân biệt
Thường thích được nghe nghĩa như vậy.
Thứ bảy: “Bất thối chuyển Bồ Tát”
Nơi Phật, Phật pháp, bồ tát hạnh
Hoặc có, hoặc không, xuất, chẳng xuất
Dầu nghe thuyết ấy không thối chuyển.
Quá khứ, vị lai và hiện tại
Tất cả chư Phật có cùng không
Phật trí hữu tận hoặc vô tận
Tam thế một tướng các thứ tướng.
Một tức là nhiều, nhiều là một
Văn tùy nơi nghĩa, nghĩa tùy văn
Như vậy tất cả xoay vần thành
Bực bất thối nên vì chúng nói.
Hoặc pháp có tướng và vô tướng
Hoặc pháp có tánh và vô tánh
Các thứ sai biệt thuộc lẫn nhau
Người này nghe được rồi rốt ráo.
Thứ tám: “Bồ Tát đồng chơn trụ”
Thân ngữ ý hạnh đều đầy đủ
Tất cả thanh tịnh không có lỗi
Tùy ý thọ sanh được tự tại.
Biết những chúng sanh lòng sở thích
Các thứ ý giải đều sai khác
Và kia chỗ có tất cả pháp
Thập phương quốc độ tướng thành hoại,
Ðến được diệu thần thông mau chóng
Trong tất cả chỗ tùy niệm qua
Nơi chư Phật được nghe diệu pháp
Khen ngợi tu hành không lười mỏi,
Rõ biết tất cả các Phật độ
Chấn động, gia trì và quán sát
Vượt qua Phật độ vô lượng số
Du hành thế giới vô biên số.
Vô số diệu pháp đều hỏi han
Chỗ muốn thọ thân đều tự tại
Ngôn âm thiện xảo đều sung mãn
Chư Phật vô số đều thờ kính.
Thứ chín: “Bồ Tát vương tử trụ”
Hay thấy chúng sanh thọ sanh khác
Phiền não hiện, tập, đều biết cả
Chỗ làm phương tiện đều khéo rõ,
Các pháp đều khác, oai nghi khác
Thế giới chẳng đồng, thuở trước sau
Như kia thế tục, đệ nhứt nghĩa
Ðều khéo biết rõ không có thừa,
Chỗ Pháp Vương thiện xảo an lập
Tùy nơi chỗ kia có diệu pháp
Pháp Vương cung điện hoặc thu nhập
Và trong nơi đó quan sát thấy,
Pháp Vương chỗ có pháp quán đảnh
Thần lực, gia trì, không khiếp sợ
Yên nghỉ cung thất, và ngợi khen
Ðem đây dạy bảo Pháp Vương Tử.
Như vậy vì nói đều hết cả
Mà khiến tâm kia không chấp trước
Nơi đây rõ biết tu chánh niệm
Tất cả chư Phật hiện ra trước.
Thứ mười: “Quán đảnh chơn Phật tử”
Thành mãn pháp tối thượng đệ nhứt
Thập phương vô số các thế giới
Ðều hay chấn động quang chiếu khắp,
Trụ trì, qua đến, cũng không thừa
Thanh tịnh trang nghiêm đều đầy đủ
Khai thị chúng sanh vô hạn số
Quan sát căn tánh đều biết cả.
Phát tâm điều phục cũng vô biên
Ðều khiến thu hướng đại bồ đề
Tất cả pháp giới đều quan sát
Thập phương quốc độ đều khiến đến.
Nơi đó, thân và thân hành động
Thần thông biến hiện khó lường được
Tam thế Phật độ các cảnh giới
Nhẫn đến Vương Tử không rõ được.
Pháp giới vô ngại vô biên trí
Sung mãn nhất thiết thế giới trí
Chiếu diệu thế giới trụ trì trí
Rõ biết chúng sanh chư pháp trí
Và biết chánh giác vô biên trí
Như Lai vì nói đều đủ cả.
Thập trụ Bồ Tát như vậy thảy
Ðều từ Như Lai pháp hóa sanh
Tùy kia chỗ có công đức hạnh
Tất cả trời người chẳng lường được.
Quá khứ, vị lai và hiện tại
Phát tâm cầu Phật số vô biên
Thập phương quốc độ đều sung mãn
Ðều sẽ được thành nhứt thiết trí.
Tất cả quốc độ không ngằn mé
Thế giới chúng sanh pháp cũng vậy
Hoặc, nghiệp, sở thích đều khác biệt
Nương đó mà phát bồ đề tâm.
Ban đầu một niệm cầu Phật đạo
Chúng sanh thế gian và nhị thừa
Hết sức suy gẫm còn chẳng biết
Huống là bao nhiêu công đức khác.
Thập phương tất cả các thế giới
Dùng một lông đều cân nhắc được,
Người đó biết được Phật tử này
Công hạnh hướng đến Phật đại trí.
Thập phương chỗ có những biển lớn
Ðều dùng sợi lông chấm khiến cạn,
Người đó biết được Phật tử này
Công đức tu hành trong một niệm.
Tất cả thế giới nghiền làm bụi
Ðều phân biệt được biết rõ số,
Người như vậy mới có thể thấy
Ðạo tu hành của Bồ Tát này.
Thập phương chư Phật trong tam thế
Tất cả Ðộc Giác và Thinh Văn
Ðều dùng tất cả diệu biệt tài
Khai thị sơ phát bồ đề tâm.
Phát tâm công đức chẳng lường được
Sung mãn tất cả cõi chúng sanh
Chúng trí cùng nói không hết được
Huống là bao nhiêu diệu hạnh khác.
|
