14. PHẨM TU DI ÐẢNH KỆ TÁN THƯ MƯỜI BỐN
(Hán Bộ Phần Ðầu Quyển 16)

Lúc bấy giờ, do thần lực của Ðức Phật, từ ngoài trăm Phật sát vi trần số quốc độ, mười phương đều có một đại Bồ Tát, mỗi vị đều cùng một Phật sát vi trần số Bồ Tát đồng vân tập đến. Mười đại Bồ Tát là: Pháp Huệ Bồ Tát, Nhứt Thiết Huệ Bồ Tát, Thắng Huệ Bồ Tát, Công Ðức Huệ Bồ Tát, Tinh Tấn Huệ Bồ Tát, Thiện Huệ Bồ Tát, Trí Huệ Bồ Tát, Chơn Thiệt Huệ Bồ Tát, Vô Thượng Huệ Bồ Tát, Kiên Cố Huệ Bồ Tát. Cõi nước của các ngài theo thứ tự là: Nhơn Ðà La Hoa thế giới, Ba Ðầu Ma Hoa thế giới, Bửu Hoa thế giới, Ưu Bát La Hoa thế giới, Kim Cang Hoa thế giới, Diệu Hương Hoa thế giới, Duyệt Ý Hoa thế giới, A Lô Hoa thế giới, Na La Ðà Hoa thế giới, Hư Không Hoa thế giới. Chư Phật ngự trị nơi đó theo thứ tự là: Thù Ðặc Nguyệt Phật, Vô Tận Nguyệt Phật, Bất Ðộng Nguyệt Phật, Phong Nguyệt Phật, Thủy Nguyệt Phật, Giải Thoát Nguyệt Phật, Vô Thượng Nguyệt Phật, Tinh Tú Nguyệt Phật, Thanh Tịnh Nguyệt Phật, Minh Liễu Nguyệt Phật.

Chư Bồ Tát này đến đảnh lễ chơn Phật, rồi tùy phương đến, đều riêng hóa hiện tòa sư tử Tỳ lô giá na tạng mà ngồi kiết già trên đó.

Như chư Bồ Tát vân tập đến đảnh núi Tu Di nơi thế giới này, thập phương thế giới cũng đều như thế cả, đến danh hiệu, quốc độ và chư Phật cũng đồng.

Lúc đó Ðức Thế Tôn, từ nơi các ngón của hai chưn phóng trăm ngàn ức quang minh màu đẹp chiếu khắp trong cung của Ðế Thích ở mười phương thế giới, Phật và đại chúng đều hiển hiện cả.

Pháp Huệ Bồ Tát thừa oai thần của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Phật phóng tịnh quang minh

Thấy khắp tất cả Phật

Ðảnh núi Tu Di Vương

Ở trong điện Diệu Thắng.

Tất cả Thiên Ðế Thích

Thỉnh Phật vào cung điện

Ðều nói mười kệ hay

Ca ngợi chư Như Lai.

Trong các đại hội ấy

Bao nhiêu chúng Bồ Tát

Ðều từ mười phương đến

Hóa tòa mà an tọa.

Bồ Tát trong hội đó

Danh hiệu đồng chúng tôi,

Những cõi từ đó đến

Danh tự cũng vẫn đồng;

Bổn quốc chư Như Lai

Hồng danh đều cũng đồng,

Bồ Tát nơi bổn Phật

Tịnh tu hạnh vô thượng.

Ðại chúng nên quan sát

Như Lai tự tại lực

Tất cả Diêm Phù Ðề

Ðều nói Phật tại đấy.

Chúng tinh tấn nay thấy Phật

Trụ nơi đảnh Tu Di

Thập phương cũng như vậy

Như Lai tự tại lực.

Trong mỗi mỗi thế giới

Phát tâm cầu Phật đạo

Nương nơi nguyện như vậy

Tu tập hạnh bồ đề.

Phật dùng nhiều thân hình

Du hành khắp thế gian

Pháp giới không chướng ngại

Không ai trắc lượng được.

Huệ quang hằng chiếu khắp

Ðời tối đều trừ diệt,

Tất cả không sánh bằng

Thế nào lường biết được!

Nhứt Thiết Huệ Bồ Tát, thừa oai lực của Ðức Phật, quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Giả sử trăm ngàn kiếp

Thường thấy Ðức Như Lai

Chẳng y chơn thật nghĩa

Mà quán đấng Cùu Thế,

Người này chấp lấy tướng

Thêm lớn lưới mê lầm

Giam trói ngục sanh tử

Ðui mù, chẳng thấy Phật.

Quan sát nơi các pháp

Ðều không có tự tánh

Tướng nó, vốn sanh diệt

Chỉ là danh thuyết giả.

Tất cả pháp vô sanh

Tất cả pháp vô diệt

Nếu hiểu được như vậy

Chư Phật thường hiện tiền.

Pháp tánh vốn không tịch

Vô thủ, cũng vô kiến

Tánh không, tức là Phật

Chẳng thể nghĩ lường được.

Nếu biết tất cả pháp

Thể tánh đều như vậy

Người này thời chẳng bị

Phiền não làm nhiễm trước.

Phàm phu thấy các pháp

Chỉ chuyển theo tướng giả

Chẳng rõ pháp vô tướng

Do đây chẳng thấy Phật.

Ðức Phật lìa ba thời

Các tướng đều đầy đủ

Trụ nơi vô sở trụ

Cùng khắp mà bất động.

Tôi quán tất cả pháp

Thảy đều được rõ ràng

Nay thấy Ðức Như Lai

Quyết định không nghi ngờ.

Pháp Huệ trước đã nói

Như Lai chơn thiệt tánh,

Tôi từ đó rõ biết

Bồ đề khó nghĩ bàn.

Thắng Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật, quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Như Lai đại trí huệ

Hi hữu không sánh bằng

Tất cả những thế gian

Tư duy chẳng đến được.

Phàm phu vọng quan sát

Chấp tướng chẳng đúng lý

Phật lìa tất cả tướng

Chẳng phải họ biết được.

Kẻ vô tri mê lầm

Vọng chấp tướng ngũ uẩn

Chẳng biết chơn tánh kia

Người này chẳng thấy Phật.

Rõ biết tất cả pháp

Ðều không có tự tánh

Hiểu pháp tánh như vậy

Thời thấy Lô Xá Na.

Vì do tiền ngũ uẩn

Có hậu uẩn tương tục

Rõ biết nơi tánh này

Thấy Phật khó nghĩ bàn.

Ví như báu trong tối

Không đèn thời chẳng thấy

Phật pháp không người nói

Dầu huệ chẳng biết được.

Cũng như mắt bị lòa

Chẳng thấy màu xinh đẹp

Như vậy tâm bất tịnh

Chẳng thấy các Phật pháp.

Lại như mặt trời sáng

Kẻ mù không thấy được

Tâm không có trí huệ

Trọn chẳng thấy chư Phật.

Nếu chữa hết bịnh lòa

Bỏ lìa lòng tưởng sắc

Chẳng thấy nơi các pháp

Thời thấy được Như Lai.

Nhứt Thiết Huệ đã nói

Chư Phật Bồ Ðề pháp

Tôi nghe lời ngài nói

Ðược thấy Lô Xá Na.

Công Ðức Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Các pháp không chơn thật

Vọng chấp là chơn thật

Cho nên các phàm phu

Luân hồi ngục sanh tử.

Nơi ngôn từ thuyết pháp

Tiểu trí vọng phân biệt

Vì thế sanh chướng ngại

Chẳng rõ được tự tâm.

Chẳng rõ được tự tâm

Ðâu biết được chánh đạo

Họ do huệ điên đảo

Thêm lớn mọi điều ác.

Chẳng thấy các pháp không

Hằng thọ khổ sanh tử

Người này chưa có được

Pháp nhãn thanh tịnh vậy.

Xưa kia tôi thọ khổ

Vì tôi chẳng thấy Phật,

Nên phải tịnh pháp nhãn

Xem kia chỗ đáng thấy.

Nếu được thấy nơi Phật

Thời tâm không chấp lấy

Người này thời thấy được

Pháp của Phật đã biết.

Nếu thấy Phật chơn pháp

Thời gọi bực đại trí

Người này có tịnh nhãn

Hay quan sát thế gian.

Không thấy chính là thấy

Hay thấy tất cả pháp

Nơi pháp nếu có thấy

Ðây thời là không thấy.

Tất cả các pháp tánh

Không sanh cũng không diệt

Lạ thay đấng Ðạo Sư

Tự giác hay giác tha.

Ngài Thắng Huệ đã nói

Pháp của Như Lai ngộ

Chúng tôi nghe Ngài nói

Biết được Phật chơn tánh.

Tinh Tấn Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật, quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Nếu trụ nơi phân biệt

Thời hư thanh tịnh nhãn

Thêm ngu si, tà kiến

Trọn chẳng thấy được Phật.

Nếu rõ được tà pháp

Như thiệt chẳng điên đảo,

Biết vọng vốn tự chơn

Thấy Phật thời thanh tịnh.

Có thấy, thời là nhơ

Ðây thời chưa phải thấy

Xa lìa các kiến chấp

Như vậy mới thấy Phật.

Pháp ngôn ngữ thế gian

Chúng sanh vọng phân biệt

Biết thế đều vô sanh

Mới là thấy thế gian.

Nếu thấy “thấy thế gian”

“Thấy” là tướng thế gian

Như thiệt đồng không khác

Ðây gọi người chơn kiến.

Nếu thấy đồng không khác

Nơi vật chẳng phân biệt

Thấy này lìa phiền não

Vô lậu được tự tại.

Chỗ chư Phật khai thị

Tất cả pháp phân biệt

Ðây đều chẳng thể được

Vì pháp tánh thanh tịnh.

Pháp tánh vốn thanh tịnh

Vô tướng như hư không

Tất cả không năng thuyết

Người trí quán như vậy.

Xa lìa nơi pháp tưởng

Chẳng thích tất cả pháp

Ðây cũng không chỗ tu

Thấy được Ðại Mâu Ni.

Như ngài Ðức Huệ nói

Ðây gọi là thấy Phật;

Chỗ có tất cả hạnh

Thể tánh đều tịch diệt.

Lúc đó Thiện Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Hi hữu đại dũng kiện

Vô lượng chư Như Lai

Ly cấu tâm giải thoát

Tự độ hay độ người.

Tôi thấy Thế gian Ðăng

Như thật chẳng điên đảo

Như trong vô lượng kiếp

Bực đủ trí chỗ thấy.

Tất cả hạnh phàm phu

Ðều mau về diệt tận

Tánh nó như hư không

Nên nói là vô tận.

Người trí nói vô tận

Ðây cũng không chỗ nói.

Vì tự tánh vô tận

Ðược có nan tư tận.

Trong chỗ nói vô tận

Không chúng sanh được có

Biết chúng tánh như vậy

Thời thấy Ðại Danh Xưng.

Không thấy nói là thấy

Vô sanh nói chúng sanh

Hoặc thấy, hoặc chúng sanh

Rõ biết không thể tánh.

Năng kiến cùng sở kiến

Kiến giả đều khiển trừ,

Chẳng hoại nơi chơn pháp

Người này rõ biết Phật.

Nếu người rõ biết Phật

Và pháp của Phật nói

Thời hay chiếu thế gian

Như Phật Lô Giá Na.

Chánh giác khéo khai thị

Ðạo một pháp thanh tịnh,

Ðại Sĩ tinh tấn huệ

Diễn nói vô lượng pháp.

Hoặc có hoặc không có

Tưởng niệm này đều trừ

Như thế thấy được Phật

An trụ nơi thiệt tế.

Lúc đó Trí Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mườI phương rồi nói kệ rằng:

Tôi nghe pháp tối thắng

Liền sanh trí huệ quang

Chiếu khắp mười phương cõi

Ðều thấy tất cả Phật.

Trong đây không chút vật

Chỉ có danh tự giả

Nếu chấp có ngã nhơn

Thời là vào đường hiểm.

Những phàm phu chấp trước

Chấp thân là thiệt có

Phật chẳng phải sở thủ

Họ trọn chẳng thấy được.

Người này không huệ nhãn

Chẳng thể thấy được Phật

Ở trong vô lượng kiếp

Lưu chuyển biển sanh tử.

Hữu tránh nói sanh tử

Vô tránh là Niết Bàn

Sanh tử và Niết Bàn

Cả hai chẳng nói được.

Nếu theo danh tự giả

Chấp lấy hai pháp này

Người này không đúng thật

Chẳng biết Phật diệu đạo.

Nếu móng tưởng như vầy:

“Ðây Phật, đây tối thắng”

Ðiên đảo chẳng phải thật

Chẳng thấy được Chánh giác.

Biết được thật thể này

Tướng chơn như tịch diệt

Thời thấy đấng Chánh Giác

Vượt khỏi đường ngữ ngôn.

Ngôn ngữ nói các pháp

Chẳng hiển được thiệt tướng

Bình đẳng mới thấy được

Như pháp, Phật cũng vậy.

Thời quá khứ chư Phật

Vị lai và hiện tại

Dứt hẳn gốc phân biệt

Thế nên gọi là Phật.

Chơn Thật Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mườI phương rồi nói kệ rằng:

Thà thọ khổ địa ngục

Ðược nghe hồng danh Phật

Chẳng thích vô lượng vui

Mà chẳng nghe danh Phật.

Sở dĩ nơi thời xưa

Chịu khổ vô số kiếp

Lưu chuyển trong sanh tử

Vì chẳng nghe danh Phật.

Với pháp chẳng điên đảo

Mà hiện chứng như thật

Lìa các tướng hòa hiệp

Gọi là Vô Thượng Giác.

Hiện chẳng phải hòa hiệp

Khứ, lai cũng như vậy

Tất cả pháp vô tướng

Ðây là chơn thể Phật.

Nếu quán được như vậy

Các pháp nghĩa thậm thâm

Thời thấy tướng chơn thật

Pháp thân của chư Phật.

Nơi thật thấy chơn thật

Chẳng thật thấy chẳng thật

Hiểu rốt ráo như vậy

Cho nên gọi là Phật.

Phật pháp chẳng giác được

Rõ đây gọi “giác pháp”

Chư Phật tu như vậy

Một pháp bất khả đắc.

Biết do một nên nhiều

Biết do nhiều nên một

Các pháp không chỗ tựa

Chỉ do hòa hiệp khởi.

Không năng tác, sở tác

Chỉ từ nghiệp tưởng sanh

Tại sao biết như vậy

Vì khác đây không có.

Tất cả pháp vô trụ

Ðịnh xứ bất khả đắc

Chư Phật trụ nơi đây

Rốt ráo không dao động.

Vô Thượng Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mườI phương rồi nói kệ rằng:

Ðấng đại thừa vô thượng

Xa lìa tưởng chúng sanh

Không có ai hơn được

Nên hiệu là Vô Thượng.

Chỗ chư Phật đã được

Vô tác, vô phân biệt

Thô thần thông vô sở hữu

Vi tế cũng như vậy.

Cảnh chư Phật sở hành

Trong đó không có số

Là chơn pháp của Phật.

Như Lai quang chiếu khắp

Diệt trừ những tối tăm

Quang này chẳng có chiếu

Cũng chẳng phải không chiếu.

Nơi pháp không chỗ chấp

Không niệm cũng không nhiễm

Không trụ không xứ sở

Chẳng hoại nơi pháp tánh.

Trong đây không có hai

Cũng lại không có một

Bực đại trí thấy đúng

Kheó an trụ thật lý.

Trong không, không có hai

Không hai cũng như vậy

Tam giới tất cả không

Là chỗ thấy chư Phật.

Phàm phu không hay biết

Phật khiến trụ chánh pháp

Các pháp vô sở trụ

Ngộ đây thấy tự thân.

Chẳng thân mà nói thân

Chẳng khởi mà hiện khởi

Không thân cũng không thấy

Là Phật thân vô thượng.

Như ngài Thật Huệ nói

Chư Phật diệu pháp tánh

Nếu người nghe pháp này

Sẽ được thanh tịnh nhãn.

Lúc đó Kiên Cố Huệ Bồ Tát thừa oai lực của Phật quan sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:

Vĩ đại! quang minh lớn

Bực vô thượng dũng kiện

Vì lợi ích quần sanh

Mà xuất hiện thế gian.

Phật dùng tâm đại bi

Quan sát khắp chúng sanh

Thấy ở trong ba cõi

Luân hồi thọ nhiều khổ.

Chỉ trừ đấng Chánh Giác

Ðấng Ðạo Sư đủ sức

Tất cả các Trời Người

Không ai cứu hộ được.

Nếu chư Phật Bồ Tát

Chẳng xuất hiện thế gian

Thời không một chúng sanh

Có thể được an lạc.

Như Lai đẳng chánh giác

Và các chúng Thánh Hiền

Xuất hiện ở thế gian

Cho chúng sanh được vui.

Nếu ai thấy Như Lai

Vì được lợi hành lớn

Nghe hiệu Phật sanh tin

Thời là tháp thế gian.

Chúng tôi thấy Như Lai

Vì được lợi ích lớn

Nghe diệu pháp như vậy

Ðều sẽ thành Phật đạo.

Chư Bồ Tát quá khứ

Do thần lực của Phật

Ðược huệ nhãn thanh tịnh

Rõ cảnh giới chư Phật.

Nay thấy Lô Xá Na

Càng thêm thanh tịnh tính

Phật trí không ngằn mé

Diễn thuyết chẳng thể hết.

Thắng Huệ Bồ Tát thảy

Và tôi Kiên Cố Huệ

Trong vô số ức kiếp

Cũng nói chẳng thể hết